Deklerata e Shoqërisë Civile të Ballkanit Perëndimor mbi Ekonominë Sociale

Në Forumin e Inovacionit Social që po zhvillohet në Beograd është lançuar Deklerata e Shoqërisë Civile të Ballkanit Perëndimor mbi Ekonominë Sociale. Me anë të kësaj deklerate i është bërë thirrje BE-së dhe vendimarrësve të Ballkanit Perëndimor që të ndërmarrin veprimet e nevojshme për të kontribuar më tej në zhvillimin e ekonomisë sociale si një model ekonomik përkatës që ka në qendër mbrojtjen sociale dhe burimet e planetit.

Deklerata u nënshkrua nga përfaqësuesit e shoqërive civile të vendeve të Ballkanit Perëndimor. Znj. Dajana Berisha – Drejtore Ekzekutive e FIQ ka nënshkruar në emër të sektorit të shoqërisë civile të Kosovës. Në fjalën e saj, znj. Berisha theksoi rëndësinë e tri elementeve: 1) shpirtin sipërmarrës; 2)inovacionin (për shkak të demografisë – popullsia e re e Kosovës) dhe 3) solidariteti të jetë themeli i ekonomisë sociale të Kosovës. Ajo e vendosi theksin pikërisht tek këto tri elemente, sepse janë vlerat kryesore të shoqërisë kosovare dhe prandaj ato duhet të merren parasysh gjatë hartimit të ligjeve.

OSHC-të e Ballkanit Perëndimor inkurajojnë vendimarrësit e BE-së dhe të Shqipërisë, Bosnje dhe Hercegovinës, Malit të Zi, Kosovës, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë të vazhdojnë mbështetjen dhe bashkëpunimin me të gjitha palët e interesuara në ekosistemin e ekonomisë sociale, duke hartuar e përshtatur ligje dhe ndërmarrë politika që iu përgjigjen nevojave të sektorit.

Nënshkrimi i kësaj deklerate shënon edhe vazhdimin e punës së OSHC-ve në Ballkanin Perëndimor për të promovuar bashkëpunimin rajonal, shkëmbimin e njohurive dhe shtimin e njohurive se si të drejtat sociale janë po aq të rëndësishme sa të drejtat politike dhe ekonomike për qytetarët e Ballkanit Perëndimor.

Deklerata e plotë

DEKLARATA E OSHC-ve të BALLKANIT PERËNDIMOR PËR ZHVILLIMIN E EKONOMISË SOCIALE

Të përkushtuar ndaj zhvillimit të qëndrueshëm të rajonit të Ballkanit Perëndimor, i cili ende përballet me sfida të shumta sociale, mjedisore dhe ekonomike, ne po lançojmë Deklaratën e Shoqërisë Civile të Ballkanit Perëndimor mbi Ekonominë Sociale. Me deklaratën po i bëjmë thirrje BE-së dhe vendimmarrësve të Ballkanit Perëndimor që të ndërmarrin veprimet e nevojshme për të kontribuar më tej në zhvillimin e ekonomisë sociale si një model ekonomik përkatës që ka në qendër mbrojtjen sociale dhe burimet e planetit.

Ekonomia sociale përbëhet nga shoqata, fondacione, ndërmarrje sociale, kooperativa, reciproke të cilat ofrojnë të gjitha shërbimet dhe mallrat e nevojshme bazuar në parimet e solidaritetit dhe pjesëmarrjes. Duke qenë të rrënjosur brenda shoqërive, këta aktorë sigurojnë se proceset në të cilat ata përfshihen janë në dobi të njerëzve dhe të planetit.

Dekadat e mëparshme janë shënuar nga përpjekjet e OSHC-ve dhe partnerëve të tyre për bashkëkrijimin e mjediseve të politikave të favorshme për zhvillimin e ekonomisë sociale. Ato kanë rezultuar në disa strategji dhe zgjidhje ligjore. Për më tepër, në përgjigje të plotësimit të nevojave të aktorëve të ekonomisë sociale për mbështetje më adekuate financiare, OSHC-të dhe partnerët e saj kanë ofruar instrumente financiare inovative. Së fundi, programet kombëtare dhe rajonale për ngritjen e kapaciteteve janë iniciuar duke ndihmuar në ndërtimin e njohurive dhe për të rritur ndërgjegjësimin e aktorëve të ndryshëm.

Rajoni i Ballkanit Perëndimor është pjesë e pandashme e Evropës dhe ka qenë i lidhur me Bashkimin Evropian përmes politikës së zgjerimit. Procesi i anëtarësimit i ka ndihmuar shoqëritë përmes proceseve të thella reformuese për të ringjallur dhe përvetësuar vlerat e përbashkëta dhe praktikat demokratike. Duke u mbështetur në iniciativat e ndryshme të BE-së në fushën e ekonomisë sociale, OSHC-të dhe partnerët e saj e ankoruan ekonominë sociale në konceptin e zhvillimit të qëndrueshëm të shoqërive të Ballkanit Perëndimor.

OShC-të e Rajonit të Ballkanit Perëndimor kanë marrëdhënie të thella dhe thelbësore me OSHC-të dhe rrjete mbështetëse për ekonominë sociale në Bashkimin Evropian. Partnerët tanë nga BE-ja kanë pasur një rol thelbësor në formësimin e ekonomisë sociale të Ballkanit Perëndimor duke i përfshirë në politikat dhe instrumentet evropiane. Në të ardhmen, solidariteti dhe lidhjet strukturore ndërmjet organizatave dhe rrjeteve ndërmjetëse nga BE-ja dhe BP do të sigurojnë integrimin e mëtejshëm të BB-së në BP dhe do të sigurojnë një prani të konsiderueshme të BE-së në BP.

Duke qenë të përkushtuar ndaj procesit të integrimit në BE, ne jemi të bindur se plani i veprimit i sapo miratuar i Komisionit Evropian për Ekonominë Sociale ofron një drejtim të qartë për të gjitha palët e interesuara dhe veçanërisht qeveritë kombëtare se si të zhvillojnë më tej ekonominë sociale. Ai njeh qartë rolin e ekonomisë sociale në kontributin në arritjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së. Nëpërmjet promovimit të ekonomisë rrethore, zgjidhjeve tech4good, përfshirjes sociale të njerëzve më vulnerabël dhe angazhimit të të rinjve në aktivitetet e ekonomisë sociale, ekonomia sociale luan, sipas Planit të Veprimit, një rol kyç për të arritur një tranzicion të drejtë, të gjelbër dhe dixhital.

Si partnerë përkatës, ne, OSHC-të e Ballkanit Perëndimor, po inkurajojmë vendimmarrësit në BE, Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Kosovë, Maqedoni dhe Serbi që të zbatojnë veprimet e mëposhtme:

– Mbështetja e mëtejshme e bashkëpunimit dhe e bashkëkrijimit të të gjithë aktorëve në ekosistemin e SE për të ndërtuar një mjedis politikash më të favorshëm për lulëzimin e NSve. Me këtë nënkuptojmë hartimin e ligjeve për NS që korrespondojnë me nevojat e sektorit, përshtatjen e ligjeve dhe politikave të tjera që mundësojnë financa dhe akses në treg, vetëm tatim dhe më shumë mundësi nga sektori publik.

– Financa adekuate që njohin natyrën e SE dhe ndihmojnë SE për të arritur ndikimin më të madh. Nëpërmjet bashkimit të partneriteteve të OSHC-ve dhe sektorit privat, qeveritë duhet të bëjnë sinergji dhe të shumëfishojnë burimet në dispozicion të NS-ve. Në këtë mënyrë, qeveritë dhe NS-të janë në rrugën e përbashkët për krijimin e një shoqërie më elastike dhe gjithëpërfshirëse.

– Ngritja e kapaciteteve të SE dhe partnerëve të saj është thelbësore për avancimin e ndikimit të të gjithë aktorëve në ekosistemin e SE. Qeveritë duhet t’i bashkojnë veprimet e OSHC-ve dhe partnerëve të saj për të sjellë njohuritë mbi zhvillimin e biznesit dhe politikat më pranë njerëzve, duke i inkurajuar ata të krijojnë SE-të fillestare, të zhvillojnë programe mbështetëse për SE dhe të ndihmojnë punën e tyre të jetë më e dukshme.

– Përparimi i njohurive mbi këtë sektor është thelbësor për t’u rrënjosur më thellë brenda shoqërisë dhe për ta bërë ndikimin e tyre më të njohur. Investimi në kërkimin dhe promovimin e sektorit është investim në një qasje të bazuar në fakte për zhvillimin e sektorit dhe në potencialin e tij për të rritur dhe ndikuar në zhvillimin e shoqërisë. Qeveritë që investojnë në politika të bazuara në njohuri perceptohen si më të përgjegjshme, transparente dhe demokratike.